طرح نمایندگان کنگره آمریکا مذاکرات هسته ای را طولانی‌تر و سخت‌تر خواهد کرد / دو مانع اصلی در مذاکرات وجود دارد

بین الملل تابناک: روز گذشته، نمایندگان کنگره آمریکا در اقدامی ضد ایرانی، طرحی را برای ممنوع کردن اقدام احتمالی دولت بایدن به منظور حذف نام سپاه پاسداران انقلاب اسلامی از فهرست «تروریستی» ارائه دادند.

«واشنگتن فری بیکن» در گزارش روز دوشنبه خبر داد، به یک نسخه کپی از طرح پیشنهادی «برایان ماست» و اسکات پری» دو عضو جمهوری‌خواه مجلس نمایندگان آمریکا دسترسی یافته که موضوع آن ممنوع کردن تلاش احتمالی دولت بایدن برای برداشتن تحریم‌های مربوط به سپاه در راستای توافق جدید هسته‌ای با ایران است.

برایان ماست، عضو جمهوری‌خواه کنگره آمریکا در مصاحبه با وبگاه واشنگتن فری بیکن، به شدت به مواضع دولت دموکرات جو بایدن در قبال ایران و مذاکرات وین تاخته و اتهام‌زنی‌های بی اساس مقام‌های امریکایی و رژیم صهیونیستی علیه سپاه پاسداران را تکرار کرد.

این قانونگذار عضو کمیته روابط خارجی مجلس نمایندگان آمریکا گفت: «رئیس‌جمهور بایدن، نه تنها آشکارا قانون اساسی را که به آن سوگند یاد کرده دور می‌زند، بلکه آمریکایی‌ها را نیز در تلاش برای راضی کردن تروریست‌ها در معرض خطر قرار می‌دهد. از آنجایی که رئیس‌جمهور از انجام سوگند ریاست‌جمهوری خودداری می‌کند، ما این طرح را ارائه می‌کنیم تا او را از تصمیمات اجرایی در مورد امنیت ملی مانند حذف سازمان‌های تروریستی شناخته شده از فهرست، منع کنیم.»

در طرح پیشنهادی او و اسکات پری آمده است که امکان برداشتن نام سپاه پاسداران انقلاب اسلامی از فهرست ادعایی تروریسم وجود ندارد، مگر با تصویب آن در هر دو مجالس نمایندگان و سنای آمریکا.

این طرح پیشنهادی با حمایت «مری میلر» و «جف ون درو» دو قانونگذار دیگر جمهوری‌خواه مجلس نمایندگان برای بررسی‌های بیشتر به کمیته روابط خارجی این مجلس ارائه شده است.

این طرح ضد ایرانی در شرایطی ارائه شده که طی هفته‌های اخیر، اظهارنظرهای زیادی درباره وضعیت جاری در رابطه با مذاکرات وین با موضوع برجام مطرح شده است. بنا به گفته بسیاری از ناظران، عدم موافقت آمریکا به خارج کردن سپاه از لیست گروه های تروریستی خارجی از جمله موانع احیای برجام است.

در همین رابطه پرسشی که مطرح است این که این طرح چه خطراتی برای مذاکرات هسته ای می تواند داشته باشد؟ این پرسشی است که تابناک در گفتگو با «حیدرعلی مسعودی» عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی و کارشناس مسائل هسته ای بدان پاسخ داده است.

مسعودی در پاسخ به این پرسش اظهار داشت: این طرح در کنگره در مراحل مقدماتی قرار دارد و تا بررسی شود و جلو رود، هنوز زمان نسبتا زیادی می‌طلبد. دیدگاه من این است که چنین اقداماتی در اوضاع کنونی مذاکرات را طولانی‌تر و سخت‌تر خواهد کرد؛ به این دلیل که می‌تواند به عنوان یک تاکتیک مذاکراتی برای چانه‌زنی در مراحل نهایی مذاکرات تلقی شود.

وی افزود: دو مانع اصلی در مذاکرات هفته‌های اخیر وجود داشته است: یکی خواست روسیه برای دریافت تضمین کتبی از آمریکا برای معاف شدن از تحریم‌ها در روابط خودش با ایران و دیگری که خواست ایران است، خروج نام سپاه از لیست گروه‌های تروریستی خارجی ایالت متحده‌ آمریکاست. مساله اول بنا بر آنچه مقامات‌ ایرانی و روسی مطرح کردند، تا حدود زیادی برطرف شده و روسیه آن تضمین‌ها را در رابطه با همکاری در زمینه هسته‌ای با ایران دریافت کرده است. مانع دوم یعنی خروج نام سپاه، مساله‌ای است که همچنان لاینحل باقی مانده و دو طرف توپ را در زمین یکدیگر می‌اندازند و معتقدند که طرف مقابل باید  اقدامی را انجام دهد. از سوی ایران خروج نام سپاه از لیست گروه‌های تروریستی، هم یک جنبه نمادین دارد و هم یک جنبه مادی و عینی. جنبه نمادین این است که ایران توانسته در مذاکرات، دستاورد نمادینی به دست بیاورد؛ به این معنا که بخش مهمی از نیروی امنیتی و نظامی خود را از ذیل نام گروه‌های تروریستی بیرون آورده و این یک دستاورد نمادین است.

این کارشناس مسائل هسته ای ادامه داد: جنبه مادی و عینی مساله هم بسیار مهم است و خود دوباره دو جنبه دارد: یکی جنبه ابعاد امنیتی و درگیری‌های احتمالی در منطقه و مساله دوم که به‌ نظر مهم‌تر است، بحث اقتصادی قضیه است. بحث امنیتی و نظامی از این جهت مهم است که ماندن نام سپاه در لیست گروه‌های تروریستی می‌تواند زمینه‌ای برای درگیری‌های احتمالی آینده بین ایران و آمریکا در منطقه تلقی شود، چون نیروهای سپاه یا تاسیسات مربوط به سپاه در منطقه به صورت بالقوه می‌تواند هدف عملیات‌های نظامی آمریکا قرار گیرد و منشا یک درگیری نظامی باشد و طبعا این مساله اهمیت دارد که این احتمال کاهش پیدا کند. جنبه اقتصادی مساله هم بسیار مهم است؛ با توجه به اینکه سپاه در اقتصاد ایران هم دارای نقش است و بسیاری از افراد، شرکت‌ها و مؤسسات اقتصادی در ايران مستقیم یا غیرمستقیم با فعالیت‌های اقتصادی سپاه کار می‌کنند، بنابراین، ماندن نام سپاه در این لیست می‌تواند دستاویزی برای تداوم تحریم‌ها در آینده پس از احیای برجام باشد. ایران تأکید دارد که این اتفاق بیفتد و سپاه از لیست گروه‌های تروریستی خارج شود.

مسعودی در پایان اظهار داشت: در مذاکراتی که اتفاق افتاده و گاهی در رسانه های داخلی و بین‌المللی خبرهایی در این زمینه درز کرده، ظاهرا ایران پذیرفته بوده که یک نامه غیرقابل انتشار به آمریکا دهد، مبنی بر اینکه در قبال خروج نام سپاه از ليست گروه‌های تروریستی، ایران هم احيانا اقداماتی برای کاهش تنش در منطقه انجام خواهد داد که این مورد پذیرش طرف آمریکایی قرار نگرفته و آن‌ها تاکید دارند که ایران باید صراحتا این موضع خود را بیان کند. دلیل آن هم مشخص است؛ به این دلیل که آن‌ها می‌خواهند توجیهی برای فضای سیاست داخلی خودشان داشته باشند که چرا سپاه را از لیست گروه‌های تروریستی خارج کرده‌اند و به نظر می‌رسد، این مساله طرح در کنگره آمریکا، می‌تواند مساله را تا حدودی پیچیده‌تر کند و منجر به این شود که ایران تحت فشار شدیدی برای تصمیم گیری در این زمینه قرار گیرد.